Οι συνομιλίες του ΟΗΕ για το κλίμα τελειώνουν χωρίς συμφωνία για τη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων
Ο André Corrêa do Lago, κέντρο, ο πρόεδρος της διάσκεψης για το κλίμα στη Βραζιλία, κάθισε καθώς οι διαπραγματευτές μαζεύτηκαν στις συζητήσεις της τελευταίας στιγμής το Σάββατο. Andre Penner/AP απόκρυψη λεζάντας εναλλαγή λεζάντας Andre Penner/AP Η φετινή παγκόσμια διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα στη Βραζιλία ολοκληρώθηκε το Σάββατο με μια επίσημη συμφωνία που απέτυχε να αντιμετωπίσει τη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων – τον κύριο μοχλό της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν εμφανώς απούσες από τις φετινές συνομιλίες, γνωστές ως COP30, αφού η κυβέρνηση Τραμπ αρνήθηκε να στείλει αντιπροσωπεία στο Μπελέμ της Βραζιλίας. Στο τέλος, η διάσκεψη σημείωσε μόνο μέτρια πρόοδο στις διεθνείς προσπάθειες για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη και την πληρωμή του κόστους προσαρμογής σε έναν πιο ζεστό πλανήτη. Νωρίτερα μέσα στην εβδομάδα, περισσότερες από 80 χώρες ζήτησαν από τους διαπραγματευτές να συμφωνήσουν σε έναν «οδικό χάρτη» για τη μετάβαση της παγκόσμιας οικονομίας μακριά από τα ορυκτά καύσιμα. Η ομάδα περιελάμβανε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες που επλήγησαν σκληρά από την κλιματική αλλαγή, μαζί με το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία και παραγωγούς πετρελαίου όπως το Μεξικό και η Βραζιλία. Είπαν ότι οι παγκόσμιοι ηγέτες πρέπει να αρχίσουν να καταρτίζουν συγκεκριμένα σχέδια για να τηρήσουν τη δέσμευση ορόσημο του 2023 για μείωση της χρήσης πετρελαίου, άνθρακα και φυσικού αερίου. Ωστόσο, μεγάλοι παραγωγοί ορυκτών καυσίμων, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας και της Σαουδικής Αραβίας, έχουν αντιταχθεί στη δημιουργία μιας διαδικασίας ή ενός χρονοδιαγράμματος για την απομάκρυνση από αυτούς τους ενεργειακούς πόρους. Τελικά, η επίσημη συμφωνία δεν περιελάμβανε καμία αναφορά στα ορυκτά καύσιμα. Ακτιβιστές διαδηλώνουν έξω από τη σύνοδο κορυφής για το κλίμα COP30 στη Βραζιλία την Παρασκευή. Joshua A. Bickel/AP hide caption toggle caption Joshua A. Bickel/AP Ο πρόεδρος της φετινής συνόδου κορυφής, André Aranha Corrêa do Lago της Βραζιλίας, αναγνώρισε ότι πολλές χώρες ήθελαν μια πιο φιλόδοξη συμφωνία. Ωστόσο, δύο δωδεκάδες χώρες έχουν δηλώσει ότι θα εργαστούν μαζί με τον ΟΗΕ σε μια νέα διαδικασία που επικεντρώνεται στη μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα. Τον Απρίλιο, η Κολομβία και η Ολλανδία σχεδιάζουν να φιλοξενήσουν το πρώτο διεθνές συνέδριο που επικεντρώνεται στο θέμα. Ο Ralph Regenvanu είναι υπουργός κλιματικής αλλαγής του Βανουάτου, ενός νησιωτικού έθνους που αντιμετωπίζει άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Λέει ότι το νέο συνέδριο είναι το βασικό επίτευγμα που θα προκύψει στο Μπελέμ. “Το κείμενο δεν είναι υπέροχο, αλλά τουλάχιστον έχουμε ένα αποτέλεσμα”, λέει ο Regenvanu. Εδώ είναι τα σημαντικά συμπεράσματα από το COP30. Δεν υπάρχει οδικός χάρτης για τη μετάβαση στα ορυκτά καύσιμα Η καύση ορυκτών καυσίμων παραμένει ο μεγαλύτερος μοχλός της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Ωστόσο, οι διαπραγματευτές για το κλίμα αγωνίζονται επί χρόνια να συμφωνήσουν για το πώς οι χώρες θα πρέπει να αντιμετωπίσουν την εξάρτηση του κόσμου από αυτούς τους πόρους. Πριν από δύο χρόνια στο Ντουμπάι, χώρες για πρώτη φορά ζήτησαν μια παγκόσμια μετάβαση μακριά από τα ορυκτά καύσιμα. Φέτος, δεκάδες χώρες ήθελαν οι παγκόσμιοι ηγέτες να αρχίσουν να καταρτίζουν σχέδια για να κάνουν ακριβώς αυτό. Αλλά τελικά δεν υπήρξε τέτοια συμφωνία. Η τελική συμφωνία στη Βραζιλία λέει ότι οι χώρες κατανοούν ότι υπάρχει «ανάγκη για επείγουσα δράση» για «βαθιές, γρήγορες και συνεχείς» περικοπές στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, χωρίς καμία συγκεκριμένη αναφορά στα ορυκτά καύσιμα. Πολλές χώρες απογοητεύτηκαν. «Δεν υπάρχει κανένας μετριασμός (της κλιματικής αλλαγής) εάν δεν μπορούμε να συζητήσουμε τη μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα», δήλωσε η Daniela Duran Gonzalez, επικεφαλής διεθνών υποθέσεων για το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης της Κολομβίας. Ο καθορισμός ενός οδικού χάρτη για τη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων δεν θα είναι εύκολος. Η παγκόσμια οικονομία εξακολουθεί να λειτουργεί σε μεγάλο βαθμό με πετρέλαιο, άνθρακα και φυσικό αέριο, αν και οι χώρες προσθέτουν τεράστιες ποσότητες ανανεώσιμης ενέργειας στα ηλεκτρικά τους δίκτυα. Η μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα δεν θα πρέπει να επιβληθεί στις χώρες, ιδιαίτερα στις αναπτυσσόμενες χώρες, δήλωσε εκπρόσωπος από τη Νιγηρία στη διάσκεψη. Η Νιγηρία δεν θα υποστηρίξει σχέδια για το κλίμα “που θα οδηγήσουν σε ξαφνική οικονομική συρρίκνωση και αυξημένη κοινωνική αστάθεια”, είπε ο εκπρόσωπος. Ο πλανήτης θα περάσει ένα κρίσιμο όριο θερμοκρασίας τη δεκαετία του 2030, το COP30 ήρθε καθώς ένας κρίσιμος στόχος θερμοκρασίας γλίστρησε απρόσιτος. Σύμφωνα με τη συμφωνία του Παρισιού του 2015, τα έθνη συμφώνησαν να προσπαθήσουν να περιορίσουν την υπερθέρμανση του πλανήτη στους 1,5 βαθμούς Κελσίου ή περίπου 2,7 βαθμούς Φαρενάιτ, σε σύγκριση με τις θερμοκρασίες στα τέλη του 1800. Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι οι κίνδυνοι για τους ανθρώπους και τα οικοσυστήματα επιταχύνονται κάθε δέκατο του βαθμού πέρα από αυτό το όριο. Όμως μια πρόσφατη έκθεση των Ηνωμένων Εθνών κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο πλανήτης πιθανότατα θα ξεπεράσει τον 1,5 βαθμό Κελσίου της θέρμανσης την επόμενη δεκαετία. Ωστόσο, είναι ακόμα δυνατό να περιοριστεί αυτή η υπέρβαση. Εάν οι χώρες καταφέρουν να μειώσουν τις συνολικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στο μισό έως το 2035, οι επιστήμονες λένε ότι ο πλανήτης θα επιστρέψει γρήγορα σε χαμηλότερα επίπεδα θέρμανσης. Οι χώρες δεν βρίσκονται σε καλό δρόμο για την επίτευξη αυτού του στόχου. Σύμφωνα με τις τρέχουσες πολιτικές, οι παγκόσμιες εκπομπές αναμένεται να μειωθούν μόλις κατά 12% έως το 2035. Αυτό δεν είναι σχεδόν αρκετό για να αποφευχθεί η καταστροφική υπερθέρμανση, σύμφωνα με την επιστήμη από τη Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή. «Η επιστήμη λέει ότι χρειαζόμαστε πέντε φορές περισσότερο», λέει ο Alden Meyer, ανώτερος συνεργάτης στο E3G, μια δεξαμενή σκέψης για την κλιματική αλλαγή. «Χρειαζόμαστε μείωση 60% εάν έχουμε πιθανότητες να παραμείνουμε κοντά στον στόχο της θερμοκρασίας του 1,5 Κελσίου». Η Daniela Duran Gonzalez, κέντρο, επικεφαλής διεθνών υποθέσεων για το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης της Κολομβίας, ακούει καθώς οι εκπρόσωποι μιλούν σε μια σύνοδο ολομέλειας κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα COP30, Σάββατο, 22 Νοεμβρίου 2025, στο Μπέλεμ της Βραζιλίας. Andre Penner/AP Απόκρυψη λεζάντας εναλλαγή λεζάντας Andre Penner/AP Μικρή πρόοδος στη χρηματοδότηση της δράσης για το κλίμα Καθώς ο κόσμος αντιμετωπίζει επιδείνωση των επιπτώσεων από την κλιματική αλλαγή, η προσοχή έχει επικεντρωθεί όλο και περισσότερο σε τρόπους για να βοηθηθούν τα έθνη να προσαρμοστούν στους κινδύνους που αντιμετωπίζουν σε έναν πιο ζεστό κόσμο και να αντιμετωπίσουν τις ζημιές από τα έντονα καιρικά φαινόμενα. Αυτό σημαίνει χρήματα. Η πρόκληση είναι ιδιαίτερα επείγουσα στις φτωχότερες χώρες, οι οποίες συνήθως υφίστανται μερικές από τις χειρότερες επιπτώσεις από καταστροφές, ωστόσο φέρουν ελάχιστη ευθύνη για τη ρύπανση που αυξάνει τις παγκόσμιες θερμοκρασίες. Στην περσινή σύνοδο κορυφής για το κλίμα στο Αζερμπαϊτζάν, οι πλούσιες χώρες συμφώνησαν σε μια συμφωνία για να παρέχουν στις αναπτυσσόμενες χώρες χρηματοδότηση τουλάχιστον 300 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως έως το 2035. Αυτό είναι τριπλάσιο από αυτό που υποσχέθηκαν οι φτωχότερες χώρες βάσει προηγούμενης δέσμευσης. Η συμφωνία που συνήφθη στο Αζερμπαϊτζάν περιλάμβανε επίσης έναν ευρύτερο στόχο για την ενίσχυση της συνολικής χρηματοδότησης για το κλίμα για τις αναπτυσσόμενες χώρες – συμπεριλαμβανομένου του ιδιωτικού τομέα – σε 1,3 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως μέσα σε μια δεκαετία. Αλλά οι πλούσιες χώρες ήταν αναξιόπιστοι χρηματοδότες στο παρελθόν. Οι ανεπτυγμένες χώρες καθυστέρησαν να εκπληρώσουν μια προηγούμενη δέσμευση χρηματοδότησης. Και τα κεφάλαια που έχουν συσταθεί για την αποζημίωση των χωρών για ζημίες που σχετίζονται με το κλίμα είναι ακόμη ως επί το πλείστον άδεια, σύμφωνα με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες. Εν τω μεταξύ, οι απώλειες που αντιμετωπίζουν οι αναπτυσσόμενες χώρες από τα πιο ακραία καιρικά φαινόμενα συνεχίζουν να αυξάνονται. Πριν από εβδομάδες, για παράδειγμα, ο τυφώνας Melissa έπληξε την Τζαμάικα ως καταιγίδα κατηγορίας 5, προκαλώντας ζημιές περίπου 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων – ίσο με σχεδόν το ένα τρίτο του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος της χώρας, σύμφωνα με τον Matthew Samuda, υπουργό οικονομικής ανάπτυξης και δημιουργίας θέσεων εργασίας της Τζαμάικα. Οι διαπραγματεύσεις στη Βραζιλία δεν διευκρίνισαν καθόλου τον τρόπο με τον οποίο θα παρασχεθεί πρόσθετη χρηματοδότηση. Η τελική συμφωνία «απαιτεί προσπάθειες» για να τριπλασιαστεί μέσα σε μια δεκαετία το ποσό της διαθέσιμης χρηματοδότησης για να βοηθήσει τα έθνη να προσαρμοστούν σε έναν πιο ζεστό κόσμο, όπως καλύτερα αντιπλημμυρικά συστήματα και υποδομές που έχουν κατασκευαστεί για πιο ακραία καιρικά φαινόμενα. Η συμφωνία αναφέρει επίσης ότι οι χώρες συμφώνησαν να «προωθήσουν επειγόντως δράσεις» για την ενίσχυση της χρηματοδότησης για το κλίμα για τις αναπτυσσόμενες χώρες. Η Κίνα επισήμανε εμπορικά ζητήματα Με τις ΗΠΑ να απουσιάζουν από τις φετινές συνομιλίες, η προσοχή στράφηκε στην Κίνα, η οποία είναι και η μεγαλύτερη τρέχουσα πηγή μόλυνσης του κλίματος και ο παγκόσμιος ηγέτης στην κατασκευή πράσινης τεχνολογίας όπως ηλιακούς συλλέκτες, μπαταρίες και ηλεκτρικά οχήματα. Η Κίνα έχει αυξήσει τις συζητήσεις για το εμπόριο στο συνέδριο, λέει ο Li Shuo, διευθυντής του κέντρου της Κίνας στη μη κερδοσκοπική Asia Society. “Τυχαίνει να είναι η χώρα που παράγει τη μερίδα του λέοντος των πράσινων προϊόντων και προϊόντων χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Και έχουν γίνει πλέον πρωταθλητής του ελεύθερου εμπορίου σε αυτό το συγκεκριμένο θέμα”, λέει. «Θέλουν ο υπόλοιπος κόσμος να αγοράζει τα προϊόντα τους». Μια νέα διάσκεψη για τη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων Ένα από τα βασικά γεγονότα της διάσκεψης ήταν η ανακοίνωση μιας νέας διάσκεψης αφιερωμένης στην παγκόσμια σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων. Το συνέδριο θα διεξαχθεί στην Κολομβία, μια εταιρεία παραγωγής ορυκτών καυσίμων, και θα συνδιοργανωθεί από την Ολλανδία – τη γενέτειρα του πετρελαϊκού γίγαντα Shell. Η υπουργός Περιβάλλοντος της Κολομβίας, Irene Vélez Torres, δήλωσε στο NPR ότι η νέα διάσκεψη που θα πραγματοποιηθεί στη Santa Marta της Κολομβίας θα είναι συμπληρωματική στη διαδικασία του ΟΗΕ για το κλίμα. «Η ιδέα του συνεδρίου της Σάντα Μαρία είναι να έχουμε αυτόν τον πρώτο χώρο στον οποίο είμαστε απολύτως σαφείς ότι η σταδιακή κατάργηση (των ορυκτών καυσίμων) είναι απαραίτητη», λέει ο Τόρες. Ο Meyer λέει ότι δεν εκπλήσσεται που εμφανίστηκε αυτή η νέα διάσκεψη. “Νομίζω ότι αντανακλά την απογοήτευση και των δύο χωρών και των ΜΚΟ που έχουν δει πολύ λίγη δράση σε αυτή τη διαδικασία (των Ηνωμένων Εθνών)”, λέει ο Meyer.
Δημοσιεύτηκε: 2025-11-22 20:59:00
πηγή: www.npr.org
